top of page

Η πραγματική επικαιρότητα

ζωντανεύει στο θέατρο

 

Όλγα Σελλά, "Καθημερινή", 05.10.2014

 

 

Οι θεατρικές παραστάσεις που μιλούν άμεσα ή έμμεσα για πολιτικά γεγονότα και πρόσωπα της Ιστορίας είναι πολλές

φέτος. Ναζισμός, σταλινισμός – ο ολοκληρωτισμός σε κάθε του μορφή, φαίνεται να εμπνέει τόσο τους συγγραφείς – αφού αρκετά από τα έργα είναι σύγχρονα– όσο και τους ηθοποιούς που επιλέγουν να τα ζωντανέψουν επί σκηνής. Αλλά και πιο προσωπικές ιστορίες, με πρωταγωνιστές ανώνυμους λαϊκούς ανθρώπους, που όμως διαμορφώθηκαν από τις ιδεολογίες και λειτούργησαν ή δεν λειτούργησαν στο πλαίσιό τους. Μια απάντηση στο γιατί αυτής της τάσης δίνει ο Δημήτρης Αλεξάκης, συνδημιουργός του Κέντρου Ελέγχου Τηλεοράσεων στην Κυψέλη: «Η αποστολή των καλλιτεχνών είναι να υπενθυμίζουν ποια είναι η πραγματική επικαιρότητα. Δηλαδή να μας βγάζουν από τη συνεχή ροή των ειδήσεων και να μας επιτρέπουν να έρθουμε αντιμέτωποι με το πραγματικό πρόσωπο της εποχής. Κάτι σαν μια αντίσταση στην υπερπληροφόρηση, που μας ναρκώνει τελικά».

 

Εργο εποχής

 

Στο Εθνικό Θέατρο επαναλαμβάνεται ήδη το «Μεφίστο» του Κλάους Μαν σε σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη, ένα έργο που σχολιάζει τη μετάλλαξη των ανθρώπων όταν γοητευθούν από εξουσίες τρομακτικές, όπως ο ναζισμός.

Επίσης, στο κτίριο Τσίλλερ, τον ερχόμενο Νοέμβριο, θα δούμε ένα εμβληματικό έργο που έγινε μεγάλη κινηματογραφική επιτυχία τη δεκαετία του ’60: «Ενας άνθρωπος για όλες τις εποχές», σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου. Ενα έργο που σχολιάζει την προσωπικότητα και τον ρόλο του Τόμας Μοορ δίπλα στον Ερρίκο τον 8ο. «Το έργο μιλάει για εξουσία και ηθική κατά την περίοδο της Αναγέννησης. Ο καγκελάριος Μοορ έχει συνειδησιακό πρόβλημα να συμφωνήσει και να υπογράψει το διαζύγιο του βασιλιά.

Οταν είσαι μέσα στην εξουσία, όμως, ή φεύγεις ή το να είσαι μέσα και να έχεις και τη διαφωνία σου καταντάει πολυτέλεια. Ομως ο καγκελάριος Μοορ ήταν ένας αδέκαστος άνθρωπος, σε βαθμό εμμονικό», λέει ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, που ετοιμάζει μια παράσταση εποχής γιατί «δεν είναι ανάγκη να ακουμπήσω το έργο σε κάτι πάρα πολύ σημερινό, αφού ζούμε πολύ φαιδρά πράγματα στον τόπο μας. Το πολιτικό για μένα δεν είναι κάτι στενό, δεν είναι ένα κείμενο όπου μιλάς για την Ιστορία ή για συγκεκριμένες δράσεις. Παλαιότερα αυτόν τον ρόλο τον έπαιζε η επιθεώρηση, τώρα τον παίζει η τηλεόραση».

 

Στάλιν και Σοβιέτ

 

Το θέατρο «Επί Κολωνώ» συγκεντρώνει μάλλον τις περισσότερες παραστάσεις που άπτονται της πολιτικής. Από χθες ξεκίνησε το «Αγαπητή Ελένα» της Λουντμίλα Ραζουμόβασκαγια, σε σκηνοθεσία Ελένης Σκότη, με την Αριέττα Μουτούση. Ενα έργο που εκτυλίσσεται τα τελευταία χρόνια της Σοβιετικής Ενωσης, λίγο πριν από την περεστρόικα, με ηρωίδα μια δασκάλα. «Είναι ένα έργο που αμφισβητεί τους αμφισβητίες», λέει ο σκηνογράφος Γιώργος Χατζηνικολάου, συνδημιουργός του θεάτρου «Επί Κολωνώ». «Ετσι κι αλλιώς, η ομάδα μας, η Ομάδα Νάμα, επιλέγει πάντα έργα με πολιτική χροιά, άμεση ή έμμεση, μικρή ή μεγάλη».

Στο ίδιο θέατρο θα παρουσιαστεί και φέτος (από 18/10) μια παράσταση που άρεσε πολύ πέρυσι: «Γράμματα αγάπης στον Στάλιν» του Ισπανού Χουάν Μαγιόρκα, μια φανταστική ιστορία με ήρωες τον συγγραφέα Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ και τον Στάλιν. «Είμαστε υποχρεωμένοι να μιλήσουμε για τον σταλινισμό και οφείλουμε να ωριμάζουμε σ’ αυτήν την κατεύθυνση. Εχουμε ανεβάσει κι άλλα έργα, με νεοναζιστικά μορφώματα. Αυτός είναι και ο ρόλος του θεάτρου, από την αρχαιότητα: ήταν μια δραστηριότητα για προβληματισμό, σχολιασμό της επικαιρότητας και με τη στενή και με την έμμεση και με τη φιλοσοφική έννοια. Πάντα το θέατρο έπαιζε κοινωνικό ρόλο», συμπληρώνει ο Γιώργος Χατζηνικολάου. Στο πλαίσιο αυτού του σχολιασμού της επικαιρότητας, θα δούμε στο «Επί Κολωνώ» από 27/10 το έργο του Ανδρέα Φλουράκη «Μήδειας Μπούρκα», με θέμα την ταυτότητα των ξένων.

 

Εικόνες φρίκης

 

Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων (Κύπρου και Σικίνου, Κυψέλη) ανεβαίνει το έργο του Ιταλού Στέφανο Μασίνι «Ανεπίδεκτη διόρθωσης, ένα θεατρικό αφιέρωμα στη μνήμη της Αννας Πολιτκόφσκαγια», της δημοσιογράφου που δολοφονήθηκε πριν από λίγα χρόνια στη Ρωσία. «Εχω την εντύπωση ότι όλο ξεχνάμε πράγματα τρομακτικά που θα έπρεπε να μας απασχολούν και να μας σημαδεύουν και ύστερα από 2-3 χρόνια έχουν φύγει εντελώς από τη ζωή μας.

Πράγματα που έχουν συμβεί, ανήκουν στην Ιστορία. Π.χ. η γενοκτονία στη Ρουάντα θα έπρεπε να έχει σημαδέψει όλη μας τη γενιά, όπως η προηγούμενη πολύ μαζική γενοκτονία έχει σημαδέψει τη γενιά των γονιών μας. Πληροφορούμαστε τόσο πολύ, που ξεχνάμε διαρκώς. Μου κάνει εντύπωση ότι υπάρχει ένας διαρκής ερεθισμός και ακριβώς από κάτω υπάρχει η αδιαφορία. Και εδώ έρχεται το θέατρο, περισσότερο από κάθε άλλη τέχνη, ακριβώς επειδή στο θέατρο υπάρχει η ανθρώπινη επαφή. Υπάρχει ο άλλος άνθρωπος, ζωντανός, απέναντί μου. Για μένα πολιτικό ζήτημα δεν είναι μόνο ότι μιλάω για την πολιτική, αλλά το πώς θα διατηρηθεί η αίσθηση του άλλου και όχι μόνο

μια εικόνα του. Ετσι κι αλλιώς είμαστε μια κοινωνία που καταναλώνει εικόνες φρίκης», λέει ο Δημήτρης Αλεξάκης.

 

Δεξιά αφήγηση

 

Στο Θέατρο του Νέου Κόσμου παρουσιάζεται (από 11/10) το έργο του Κώστα Σωτηρίου «Σταματία, το γένος Αργυροπούλου» με την Ελένη Ουζουνίδου, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου. «Είναι ένας μονόλογος μιας γυναίκας από δεξιά οικογένεια, που καλύπτει από το τέλος του Εμφυλίου ώς τη δεκαετία του ’80. Ο συγγραφέας δεν την αντιμετωπίζει γελοιοποιώντας την, αλλά με πολύ χιούμορ. Γιατί πιάνει ένα κομμάτι της πρόσφατης ιστορίας όχι μιλώντας άμεσα πολιτικά και ξετυλίγονται πράγματα της πρόσφατης 30ετίας. Το καινούργιο είναι ότι έχουμε εδώ μια δεξιά αφηγήτρια, όταν υπάρχει, και στο θέατρο, πλήθος αριστερών αφηγητριών. Ενα έργο που μας βοηθάει να κατανοήσουμε ένα μικροαστισμό που υπάρχει ακόμα γύρω μας».

 

 

 

 

 

 

bottom of page